Witamina B12 - najważniejsze informacje
Witamina B12 nazywana jest inaczej kobalaminą, co oznacza „czerwoną witaminę”. Określenie to świadczy o niezwykle ważnym zadaniu tego złożonego, organicznego związku chemicznego, które pełni w organizmach żywych czyli regulowaniu produkcji czerwonych krwinek. Jej niedobory mogą być groźne dla zdrowia.
Należy również do grupy witamin z grupy B czyli rozpuszczalnych w wodzie, dzięki czemu ich nadmiar zostaje usunięty z ustroju przez nerki razem z moczem.
Funkcje witaminy B12
- Regulacja produkcji erytrocytów (czerwonych krwinek),
- Wspomaganie prawidłowego funkcjonowania szpiku kostnego, układu nerwowego oraz przewodu pokarmowego,
- Wspólnie z kwasem foliowym regulowanie syntezy DNA oraz RNA,
- Odgrywa ważną rolę w wytwarzaniu otoczki mielinowej komórek nerwowych,
- Współdziała w syntezie przekaźników nerwowych,
- Wpływa na prawidłową gospodarkę tłuszczową, węglowodanową oraz białkową.
Niedobory witaminy w organizmie
Awitaminoza związana z niedoborem witaminy B12 może powodować zachorowanie na tzw. anemię złośliwą i doprowadzić do stanu zagrażającego życiu. Diagnoza stawiana jest najczęściej na podstawie objawów pojawiających się u pacjentów. Badanie krwi pomagające w pełni stwierdzić niedobór nie jest refundowane, dlatego wykonuje się je stosunkowo rzadko.
Objawy zbyt niskiego poziomu B12 w ustroju:
- Występowanie stanów zapalnych ust,
- Anemia,
- Nieprzyjemny zapach ciała,
- Obniżenie nastroju,
- Obniżenie poziomu białych krwinek oraz płytek krwi,
- Dolegliwości miesiączkowe,
- Problemy z koncentracją,
- Zaburzenia pracy mózgu oraz układu nerwowego,
- Rozdrażnienie,
- Leki,
- Irytacja,
- Depresja,
- Drętwienie nóg i rąk,
- Zmęczenie,
- Jąkanie się,
- Problemy z poruszaniem się,
- Osłabienie,
- Szybkie męczenie się,
- Zawroty głowy,
- Bóle głowy,
- Tachykardia,
- Blada skóra oraz błony śluzowe,
- Zaburzone odczuwanie smaku,
- Piekący język,
- Utrata masy ciała,
- Brak apetytu,
- Zaburzenia czucia,
- Przedwczesne siwienie,
- Zażółcenie skóry o charakterystycznym cytrynowym odcieniu.
Zwiększone zapotrzebowanie na witaminę B12 występuje u:
- Osób pijących duże ilości alkoholu,
- Osób cierpiących na choroby wyniszczające organizm,
- Osób przyjmujących preparaty potasowe,
- Osób po poważnych zabiegach chirurgicznych (głównie po wycięciu części jelita lub żołądka).
Zapotrzebowanie
Dzieci
| Wiek | Zalecana dzienna dawka |
| 0-0,5 roku | 0,5 µ/dobę |
| 0,5-1 rok | 1,5 µ/dobę |
| 1-3 lat | 2 µ/dobę |
| 4-6 lat | 2,5 µ/dobę |
| 7-9 lat | 3 µ/dobę |
Kobiety/ dziewczęta
| Wiek | Zalecana dzienna dawka |
| 10-12 lat | 3 µ/dobę |
| 13-15 lat | 3 µ/dobę |
| 16-18 lat | 3 µ/dobę |
| 19-60 lat | 3 µ/dobę |
| Powyżej 60 lat | 2,5 µ/dobę |
| Kobiety w ciąży | 4 µ/dobę |
| Kobiety karmiące piersią | 4 µ/dobę |
Mężczyźni/ chłopcy
| Wiek | Zalecana dzienna dawka |
| 10-12 lat | 3 µ/dobę |
| 13-15 lat | 3 µ/dobę |
| 16-18 lat | 3 µ/dobę |
| 19-60 lat | 3 µ/dobę |
| Powyżej 60 lat | 2,5 µ/dobę |
Przedawkowanie
Hiperwitaminoza związana z tym składnikiem zdarza się niezwykle rzadko. Jej zbyt wysokie ilości zostają zmagazynowane w organizmie lub wydalone razem z żółcią oraz kałem. Gdy jest przyjmowana wraz z wysokimi dawkami witaminy C mogą pojawić się następujące objawy:
- Krwawienia z nosa,
- Krwawienia z uszu,
- Przesuszone wargi.
Źródła w pożywieniu
Do najbogatszych źródeł żywnościowych witaminy B12 zaliczamy:
- Małże,
- Jogurty,
- Mleko,
- Jajka,
- Sery pleśniowe,
- Ryby- makrele, śledzie, sardynki, dorsze,
- Wątroba – wieprzowa, cielęca, drobiowa, wołowa,
- Pieczarki.
Ciekawostki
- Witamina B12 ma wpływ na procesy syntezy metioniny – hormonu, który ma wpływ na pojawianie się ciepłych uczuć takich jak radość, miłość, szczęście,
- U człowieka nadmiar tej witaminy zostaje zmagazynowany w wątrobie, dzięki czemu może wystarczyć na 3-6 lat prawidłowego funkcjonowania organizmu.