Witaminy.sos.pl

Witamina B3 (niacyna) - najważniejsze informacje

Witamina B3 inaczej nazywana niacyną, witaminą PP czy kwasem nikotynowym. Cechą różniącą ją od pozostałych witamin zaliczanych do grupy B jest fakt, iż może być ona produkowana w organizmie człowieka z tryptofanu, który jest jednym z podstawowych aminokwasów. Jednakże on również musi zostać dostarczony do ustroju z zewnątrz wraz z pożywieniem. Ilość produkowanej w ciele człowieka witaminy B3 jest zbyt mała aby pokryć jego potrzeby, tak więc również powinna być wprowadzana w czasie posiłków.

Funkcje witaminy B3

Niacyna podobnie jak pozostałe witaminy z grupy B jest rozpuszczalna w wodzie. Jednocześnie stanowi jedną z najtrwalszych witamin, gdyż najmniej oddziałują na nią takie czynniki jak wysoka temperatura, promieniowanie UV czy działanie tlenu. W ludzkim organizmie pełni następujące funkcje:

  • Oddziałuje na właściwe działanie układu nerwowego,
  • Jest jednym z głównych składników w syntezie koenzymów, które są konieczne dla prawidłowego działania komórek,
  • Bierze udział w syntezie hormonów tarczycy – tyroksyny,
  • Bierze udział w syntezie hormonów steroidowych – progesteron, estrogeny, testosteron, hydrokortyzol,
  • Bierze udział w syntezie hormonów trzustki – insulina,
  • Bierze udział w syntezie oraz rozkładzie aminokwasów, węglowodanów, kwasów tłuszczowych. Ma to miejsce w trakcie przemian metabolicznych, których celem jest uwolnienie energii,
  • Bierze udział w procesach krwiotwórczych – wytwarzanie czerwonych krwinek,
  • Działa regulująco na poziom cholesterolu we krwi,
  • Hamuje toksyczne oddziaływanie na organizm leków oraz substancji chemicznych,
  • Korzystnie wpływa na stan psychiczny,
  • Korzystanie oddziałuje na układ nerwowy,
  • Powoduje rozszerzanie naczyń krwionośnych,
  • Poprawia stan włosów,
  • Poprawia kondycję skóry.

Niedobór witaminy B3

Szerszą skalę występowania awitaminozy witaminy PP obserwujemy w krajach rozwijających się. Są to miejsca gdzie ludzie są niedożywieni, jedzą produkty ubogie w ten składnik lub chorują na alkoholizm. Niedobory mogą również być spowodowane długotrwałym stosowaniem leków przeciwgruźliczych, osobniczym upośledzeniem wchłaniania z przewodu pokarmowego, chorobą Hartnupów, rakowiakiem (w przebiegu tego nowotworu organizm zużywa zbyt wiele tryptofanu do produkcji serotoniny).

W wyniku niedoboru niacyny pojawiają się następujące objawy i dolegliwości:

  • Depresja,
  • Wybuchy złości,
  • Ogólne pobudzenie,
  • Zaburzenia snu,
  • Bezsenność,
  • Zmęczenie,
  • Osłabienie,
  • Migrenowe bóle głowy,
  • Podatność na choroby skórne,
  • Pogorszenie stanu skóry,
  • Przebarwienia,
  • Owrzodzenia jamy ustnej,
  • Wypadanie włosów,
  • Łupież,
  • Zaburzenia funkcjonowania przewodu pokarmowego,
  • Chroniczne, uporczywe biegunki,
  • Spowolnienie metabolizmu – spadek tolerancji na zimno,
  • Pelagra,
  • Zgrubienie skóry,
  • Hiperpigmentacja,
  • Zespół krowiego języka,
  • Zapalenie języka,
  • Poirytowanie,
  • Osłabiona koncentracja,
  • Majaczenie,
  • Amnezja,
  • Lęki,
  • Nadmierna aktywność,
  • Apatia.

Nieleczona awitaminoza może prowadzić nawet do śmierci.

Zapotrzebowanie na witaminę PP

Dzieci

Wiek Zalecana dzienna dawka
1-3 lat 6 mg
4-6 lat 8 mg
7-9 lat 12 mg

Kobiety/ dziewczęta

Wiek Zalecana dzienna dawka
10-12 lat 12 mg
13-18 lat 14 mg
Dorosła kobieta 14 mg
Kobieta w ciąży 18 mg
Kobieta karmiąca piersią 17 mg

Mężczyźni/ chłopcy

Wiek Zalecana dzienna dawka
10-12 lat 12 mg
13-18 lat 16 mg
Dorosły mężczyzna 16 mg

Przedawkowanie witaminy B3

Hiperwitaminoza czyli przedawkowanie witaminy pojawia się w przypadku PP zwykle gdy jest ona sztucznie suplementowana tabletkami. Groźne są dawki przekraczające 35 mg na dzień. Nadmiar niacyny w ustroju objawia się w następujący sposób:

  • Zaczerwienienie skóry,
  • Wysypki,
  • Świąd skóry,
  • Bóle brzucha,
  • Hiperglikemia,
  • Przesuszenie skóry,
  • Mdłości,
  • Arytmia,
  • Niewydolność wątroby,
  • Niestrawność.

Źródła w pożywieniu

Do najbogatszych źródeł witaminy PP w pożywieniu zalicza się:

  • Ryby,
  • Mięso,
  • Mleko,
  • Nasiona roślin strączkowych,
  • Nasiona zbóż,
  • Zielone warzywa liściaste (szpinak, natka pietruszki, sałata, koperek, szczaw),
  • Otręby pszenne,
  • Drożdże,
  • Grzyby,
  • Orzeszki ziemne,
  • Sery,
  • Ziemniaki,
  • Cebula,
  • Pomidory,
  • Suszone brzoskwinie.