Chrom - informacje o pierwiastku
Chrom to pierwiastek zaliczany do grupy mikroelementów. Odkryty został w XVIII wieku. Jego nazwa wywodzi się od łacińskiego słowa „chroma”, które w tłumaczeniu oznacza kolor. Wynika to z faktu, iż związek ten w różnych stopniach utlenienia tworzy rozmaite kombinacje chemiczne, które mają odmienne barwy. Ma on duże znaczenie biologiczne, gdyż jego działanie rozpoczyna się już przed zawiązaniem się ludzkiego zarodka. Chrom uważany jest również za pierwiastek, który pomaga w odchudzaniu.
Funkcje w organizmie
- Uczestniczy w trawieniu białek,
- Uwrażliwia komórki na insulinę,
- Reguluje poziom cholesterolu,
- Reguluje poziom kwasów tłuszczowych,
- Występuje w aktywnych centrach licznych enzymów,
- Bierze udział w podziałach komórkowych przed powstaniem ludzkiego zarodka,
- Jest elementem składowym czynnika tolerancji glukozy – pomaga w przenikaniu glukozy do komórek krwi,
- Obniża zapotrzebowanie na insulinę,
- Obniża apetyt na słodycze,
- Ochrania przed miażdżycą, cukrzycą i zawałem serca,
- Jest odpowiedzialny za transport aminokwasów do komórek,
- Zmniejsza rozdrażnienie,
- Łagodzi bóle głowy.
Niedobór chromu
Niedobory tego mikroskładnika nie pojawiają się u osób stosujących zbilansowaną dietę. Na wystąpienie deficytów i braków tego pierwiastka silniej narażone są : osoby pracujące fizycznie i uprawiające sport, stosujące dietę wysokocukrową, nadużywające alkoholu, intensywnie się odchudzające, borykające się z chorobami układu pokarmowego lub nerek. Objawami zbyt niskiego poziomu chromu w organizmie mogą być:
- Drażliwość,
- Bóle głowy,
- Nadmierne zmęczenie,
- Zaburzenia koordynacji ruchowej,
- Mrowienie palców rąk i stóp,
- Lęki,
- Wzrost poziomu cholesterolu we krwi,
- Wzrost poziomu cukru we krwi.
Zapotrzebowanie
Dzieci
| Wiek | Zalecana dzienna dawka |
| Niemowlęta 0-6 miesięcy | 0,2 µg |
| Niemowlęta 6-12 miesięcy | 5,5 µg |
| 1-3 lat | 11 µg |
| 4-8 lat | 15 µg |
Dziewczęta/ kobiety
| Wiek | Zalecana dzienna dawka |
| 9-13 lat | 21 µg |
| 14-18 lat | 24 µg |
| 19-50 lat | 25 µg |
| Powyżej 50 lat | 20 µg |
| Kobiety w ciąży | 29-30 µg |
| Kobiety karmiące piersią | 44-45 µg |
Chłopcy/ mężczyźni
| Wiek | Zalecana dzienna dawka |
| 9-13 lat | 25 µg |
| Niemowlęta 6-12 miesięcy | 5,5 µg |
| 14-18 lat | 35 µg |
| 19-50 lat | 35 µg |
| Powyżej 50 lat | 30 µg |
Przedawkowanie
Nadmiar chromu może być również szkodliwy dla człowieka. Preparaty zawierające ten pierwiastek są chętnie wybierane jako wspomagające odchudzanie. Jednak z ilością ich przyjmowania należy uważać. Suplementację chromu należy dawkować pod kontrolą lekarza, w szczególności tyczy się to cukrzyków.
- Nadmiar chromu wpływa na dawkę insuliny i innych leków,
- Nadmiar chromu zaburza produkcję insuliny,
- Nadmiar chromu pogarsza przyswajanie cynku oraz żelaza.
Objawy nadmiaru chromu
- Zmiany w obrębie błon śluzowych, głownie w nosie,
- Występowanie alergicznych zmian na skórze, które mogą prowadzić do pojawiania się owrzodzeń,
- Niewydolność nerek,
- Niewydolność wątroby,
- Wzrost ryzyka zachorowania na raka (przede wszystkim płuc).
Źródła w pożywieniu
- Wątroba,
- Drożdże piwne,
- Kurze udka,
- Pełnoziarniste produkty zbożowe,
- Mięso konserwowane,
- Orzechy,
- Grzyby,
- Suszone śliwki,
- Kiełki pszenicy,
- Ziemniaki (gotowane w mundurkach),
- Przyprawy (przede wszystkim pieprz),
- Morskie skorupiaki,
- Świeże warzywa,
- Gotowana wołowina,
- Jajka,
- Jabłka,
- Rośliny strączkowe,
- Brokuły,
- Szparagi,
- Płatki,
- Gruboziarniste kasze,
- Ryby,
- Chude mięso,
- Zielony groszek,
- Zioła.
Ciekawostki
Uczestniczy w przemianach cukrów, dzięki czemu zmniejsza uczucie głodu. Ta funkcja sprawiła że jest chętnie wykorzystywany jest w terapiach odchudzających.
Nadmierne nagromadzenie chromu w organizmie zwiększa ryzyko nowotworów, może również zaburzać produkcje insuliny i powodować cukrzycę.