Jod - informacje o pierwiastku
Jod należy do składników śladowych, tak więc zapotrzebowanie ludzkiego organizmu na ten pierwiastek jest niewielkie. Pomimo tego faktu nie może on być pomijany, ponieważ bez niego ludzki ustrój nie będzie prawidłowo funkcjonował. Zdecydowanie w lepszej sytuacji są osoby zamieszkujące tereny nadmorskie, gdyż gleba i powietrze w tych rejonach są bardziej bogate w jod, im dalej w głąb kontynentu tym go mniej.
Funkcje
- Pobudza tarczycę do produkcji hormonów - tyroksyny i trójjodotyroniny, są one niezbędne w procesach przemiany materii we wszystkich komórkach,
- Stanowi istotny regulator w procesach zamiany składników odżywczych w energię,
- Poprawia spalanie glukozy,
- Poprawia syntezę tłuszczów oraz białek,
- Kontroluje pracę mięśni,
- Kontroluje temperaturę ciała,
- Sprzyja utrzymaniu zdrowej skóry, włosów oraz paznokci,
- Jest konieczny w spalaniu nadmiaru tłuszczu,
- Ochrania przez skutkami działania materiałów radioaktywnych,
- Kontroluje układ krążenia,
- Kontroluje układ nerwowy,
- Zapobiega otyłości,
- Działa uspokajająco,
- Poprawia procesy myślowe,
- Oddziałuje na rozwój intelektualny oraz wzrost dzieci.
Niedobór jodu
Większość jodu jaki krąży po naszym organizmie znajduje się w tarczycy. Niedobory tego pierwiastka widoczne są głównie w obrębie tego gruczołu. Zbyt niski poziom jodu manifestuje się w następujący sposób:
- Powiększenie tarczycy tzw. wole,
- Uczucie chłodu,
- Ospałość,
- Sucha skóra,
- Przyrost masy ciała bez przyczyny,
- Chrypka,
- Przesuszenie śluzówek,
- Problemy z koncentracją,
- Problemy z pamięcią,
- Łamliwe paznokcie,
- Wypadanie włosów,
- Spadek energii,
- Choroba Parkinsona,
- Rak tarczycy,
- Nadmierna produkcja estrogenu,
- Obniżona odporność,
- Obniżenie libido,
- Zbyt wysoki poziom cholesterolu,
- Bezsenność,
- Brak chęci do życia,
- Obniżona odporność na stres,
- Drżenie kończyn,
- Problemy z płodnością,
- Kłopoty z donoszeniem ciąży,
- Niewydolność tarczycy,
- Spowolnienie rozwoju u dzieci,
- Spowolnienie wzrostu u dzieci,
- Problemy z uczeniem się u dzieci,
- Wrodzony kretynizm.
Niedobór jodu w ciąży
Ciąża jest stanem, w którym wzrasta zapotrzebowanie na jod i dużo łatwiej jest doprowadzić do jego niedoboru. Kontrola jego poziomu jest niezwykle istotna. Płód już w 12 tygodniu rozpoczyna produkcję hormonów we własnej tarczycy. Niezbędny do tego celu jod pobiera z zapasów matki. Jeśli w jej organizmie utrzymują się niedobory tego pierwiastka może dojść do wystąpienia wola czyli przerostu tarczycy u dziecka, który należy leczyć od razu po narodzinach. Jeśli u matki występuje duży niedobór może dojść do opóźnienia wzrostu oraz spowolnienia rozwoju mózgu u płodu.
Zapotrzebowanie
Dzieci
| Wiek | Zalecana dzienna dawka |
| 1-3 lat | 90 µg |
| 90 µg | 12 µg/dobę |
Kobiety/dziewczęta
| Wiek | Zalecana dzienna dawka |
| 9-13 lat | 120 µg |
| 14-18 lat | 150 µg |
| Powyżej 19 lat | 150 µg |
| Kobiety w ciąży | 220 µg |
| Kobiety karmiące piersią | 290 µg |
Mężczyźni/chłopcy
| Wiek | Zalecana dzienna dawka |
| 9-13 lat | 120 µg |
| 14-18 lat | 150 µg |
| Powyżej 19 lat | 150 µg |
Przedawkowanie
Jod w czystej postaci jest toksyczny. Przyjmowanie dużych dawek może skutkować wystąpieniem niebezpiecznych dolegliwości i schorzeń. Dla człowieka śmiertelna dawka wynosi 3-4 gramy. Przedawkowanie tego pierwiastka objawia się:
- Rozwój choroby o nazwie jodzica,
- Bóle brzucha,
- Wymioty o ciemnym zabarwieniu,
- Szum w uszach,
- Ciemne plamy w ustach,
- Wstrząs,
- Majaczenie,
- Stupor,
- Uszkodzenie nerek, ścian jelit oraz żołądka,
- Zaburzenia hormonalne,
- Przerost tarczycy – wole,
- Uszkodzenie tarczycy u dzieci.
Źródła w pożywieniu
- Owoce morza,
- Ryby morskie,
- Sól jodowana,
- Kelp,
- Drożdże,
- Świeży ananas,
- Morszczyn,
- Dziki czarny bez,
- Cytryna,
- Czosnek,
- Cebula,
- Estragon,
- Bylica,
- Wiśnie,
- Warzywa rosnące w glebie o wysokiej zawartości jodu,
- Glony,
- Ser gouda,
- Wędzony łosoś,
- Chrupkie pieczywo,
- Maślanka,
- Kefir,
- Brązowy ryż,
- Żytni chleb razowy.