Witaminy.sos.pl

Witamina A - informacje i porady

Inne nazwy witaminy A to retinol, prowitamina A lub Beta – karoten. Dość powszechnie pojawia się w produktach pochodzenia zwierzęcego, natomiast w roślinnych znajduje się pod postacią prowitaminy A, tworzonej przez grupę związków zwanych karotenoidami. Jest witaminą rozpuszczalną w tłuszczach.

Funkcje witaminy A

Jest składnikiem niezwykle ważnym dla ludzkiego organizmu, z tego powodu konieczne jest jej włączenie do zdrowej, zbilansowanej diety.

Spełnia następujące role:

  • Stanowi ważny przeciwutleniacz,
  • Jest elementem barwnika wzrokowego, który znajduje się w siatkówce i umożliwia nam widzenie po zmierzchu,
  • Poprawia kondycję skóry,
  • Współdziała w regeneracji tkanek oraz komórek,
  • Wpływa na właściwą kondycję błon śluzowych znajdujących się w przewodzie pokarmowym, układach rozrodczym i pokarmowym oraz w przewodzie moczowym,
  • Bierze udział w tworzeniu szkliwa nazębnego,
  • Bierze udział w tworzeniu tkanki kostnej,
  • Odgrywa istotną funkcję w profilaktyce choroby wrzodowej żołądka oraz choroby niedokrwiennej serca,
  • Niweluje ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe : szyjki macicy, piersi, żołądka oraz płuc,
  • Podnosi odporność organizmu,
  • Zapobiega zakarzeniom,
  • Bierze udział w zwalczaniu bakterii oraz wirusów,
  • Wzmacnia włosy i paznokcie,
  • Oddziałuje na wzrost oraz właściwe funkcjonowanie błon komórkowych.

Niedobór retinolu

Jeśli dbamy o prawidłową, zbilansowaną dietę a w naszym ustroju nie występują zaburzenia wchłaniania tego składnika to jego niedobory nie powinny się pojawiać. Braki w organizmie występują gdy mamy ubogą dietę lub gdy jakieś schorzenie wywołuje nieprawidłowości jej przyswajania. Awitaminoza może być również spowodowana przez :palenie tytoniu, picie alkoholu. Zbyt niski poziom witaminy A objawia się w następujący sposób :

  • Kurza ślepota – niedowidzenie o zmierzchu i w nocy,
  • Spadek akomodacji oka po zmroku – jeśli przyzwyczajamy się do zaciemnienia dłużej niż 10 sekund, może to świadczyć o niedoborach retinolu,
  • Niezwykle szorstka i przesuszona skóra, głównie w obrębie łokci, kolan, ramion i ud – nie pomaga stosowanie kremów oraz balsamów,
  • Przesuszenie gałki ocznej – nie występowanie łez,
  • Spowolnienie gojenia się ran,
  • Spadek odporności immunologicznej,
  • Zaburzenia funkcjonowania barier śluzowych oraz skórnych = większa podatność na występowanie infekcji,
  • Nieprawidłowości w działaniu błon śluzowych układu moczowego czego wynikiem może być tworzenie się złogów, piasku i kamieni,
  • Podłużne bruzdy na paznokciach,
  • Może pojawić się trądzik,
  • Zaburzenia płodności,
  • Łamliwe i suche włosy,
  • Gdy niedobór pojawia się u dzieci w czasie wzrostu zębów mogą być one źle rozstawione i krzywe,
  • Brak łaknienia,
  • Wady wrodzone, uszkodzenia płodu.

Zapotrzebowanie

Dzieci

Wiek Zalecana dzienna dawka
1-3 lat 400 µg
4-6 lat 450 µg
4-6 lat 500 µg

Dziewczęta/ kobiety

Wiek Zalecana dzienna dawka
10-12 lat 600 µg
13-18 lat 600-900 µg
Dorosłe kobiety 700 µg
Kobiety karmiące piersią 1200-1300 µg
Kobiety w ciąży 750-770 µg

Chłopcy/ mężczyźni

Wiek Zalecana dzienna dawka
10-12 lat 600 µg
13-18 lat 600-900 µg
Dorosły mężczyzna 900 µg

Przedawkowanie witaminy A

Hiperwitaminoza czyli nadmiar retinolu objawia się różnorodnie i ma rozmaite skutki w różnych grupach ludzi:

  • Dzieci – wodogłowie, spadek masy ciała, bóle kości, niepokój, podwyższenie ciśnienia wewnątrzczaszkowego, wysychanie oraz pękanie ust, zmiany w obrębie skóry (łuskowata skóra),
  • Osoby dorosłe – bóle głowy, nadpobudliwość, senność, niedokrwistość, nadmierne zmęczenie, wypadanie włosów, nudności, sucha skóra, świąd, biegunka, wysychanie i pękanie ust, powiększenie wątroby oraz śledziony,
  • Kobiety w ciąży – w wyniku działania teratogennego może dość do znacznego uszkodzenia płodu.

Występowanie w pożywieniu

Jest ona składnikiem dość powszechnym. Pojawia się w licznych produktach pochodzenia zwierzęcego oraz w nieco innej formie w produktach roślinnych. Największe stężenie retinolu obserwujemy w :

  • Wątroba wieprzowa,
  • Marchew,
  • Masło,
  • Margaryna,
  • Papryka,
  • Jajka,
  • Brokuły,
  • Żółte sery dojrzewające,
  • Pomidory,
  • Mleko,
  • Ryby – łosoś, wędzona makrela,
  • Wątroba ryb oraz tran,
  • Tłuste sery twarogowe,
  • Sałata,
  • Dynia,
  • Szpinak,
  • Liście pietruszki,
  • Cykoria,
  • Ziarna zbóż,
  • Kukurydza,
  • Maliny,
  • Porzeczki.