Cholina (witamina B4) - przydatne informacje
Cholina nazywana jest również witaminą B4. Wchodzi między innymi w skład lecytyny. Przez długi czas była uważana za witaminę należącą do grupy B i często nadal jest przedstawiana w ten sposób.
Obecnie uznaje się ją za substancję witaminopodobną, ponieważ ludzki organizm samodzielnie produkuje bardzo niewielkie ilości tego związku, a zapotrzebowanie dla normalnego rozwoju jest wysokie. Należy do grupy witamin rozpuszczalnych w wodzie.
Funkcje choliny
- Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie mózgu – „ożywia umysł”,
- Wspomaga usuwanie tłuszczu z wątroby,
- Stanowi barierę dla wolnych rodników,
- Poprawia pamięć,
- Wspólnie z inozytolem bierze udział w przemianach metabolicznych tłuszczy oraz cholesterolu,
- Wspomaga wytwarzanie hormonów,
- Bierze udział w przekazywaniu impulsów nerwowych,
- Zapewnia właściwą lepkość krwi,
- Jest elementem koniecznym dla właściwego funkcjonowania struktury komórek,
- Działa leczniczo w objawach niestrawności.
Niedobór choliny
Do tej pory nie odnotowano u ludzi zmian chorobowych, które stanowiłyby skutek zbyt niskiego poziomu tego składnika w diecie. Przy zbyt niskim spożywaniu choliny spadają zapasy w ustroju i możliwe jest wykrycie we krwi aminotransferazy alaninowej czyli enzymu, który stanowi o uszkodzeniu komórek wątroby.
Przeprowadzone badania na zwierzętach ukazały potencjalne skutki niedoboru :
- Nieprawidłowości budowy kości,
- Zaburzenia pracy nerek,
- Zahamowanie wzrostu,
- Zaburzenia pracy wątroby,
- Wzrost ryzyka zachorowania na nowotwór wątroby,
- Zwiększona wrażliwość na związki chemiczne powodujące występowanie nowotworów,
- Miażdżyca tętnic,
- Opóźnienie rozwojowe,
- Stany lękowe,
- Problemy z pamięcią,
- Bóle głowy,
- Dolegliwości sercowe,
- Bezsenność,
- Obstrukcja,
- Zaparcia,
- Rozdrażnienie.
Zapotrzebowanie na cholinę
Dzieci
| Wiek | Zalecana dzienna dawka |
| 1-3 lat | 200 mg |
| 4-8 lat | 250 mg |
Dziewczęta/ kobiety
| Wiek | Zalecana dzienna dawka |
| 9-13 lat | 375 mg |
| 14-18 lat | 400 mg |
| Od 19 lat | 425 mg |
| Kobiety w ciąży | 450 mg |
| Kobiety karmiące piersią | 550 mg |
Chłopcy/ mężczyźni
| Wiek | Zalecana dzienna dawka |
| 9-13 lat | 375 mg |
| 14-18 lat | 550 mg |
| Od 19 lat | 550 mg |
Przedawkowanie choliny
Nie występuje przedawkowanie tego związku jeśli jest on dostarczany z dietą. W sytuacji natomiast gdy przyjmowane są wysokie dawki syntetycznej witaminy B4 (powyżej 10 gram dziennie) mogą pojawić się następujące objawy:
- Nudności,
- Bóle brzucha,
- Wymioty,
- Nadmierny ślinotok,
- Obniżenie ciśnienia krwi,
- Nadmierna potliwość,
- Niezwykle charakterystyczny „rybi zapach” wydobywający się z ust,
- Zaburzenia natury psychicznej, przede wszystkim stany depresyjne,
- Stany oszołomienia,
- Niedobory witaminy B6,
- Biegunki.
Źródła w pożywieniu
- Móżdżek,
- Serce,
- Żółtko jaj,
- Zielone warzywa liściaste,
- Orzechy,
- Warzywa strączkowe,
- Lecytyna,
- Wątroba,
- Drożdże.
Ciekawostki
- Na niedobory tej witaminy silniej narażone są osoby nadmiernie spożywające alkohol,
- Cholina mocno oddziałuje na pamięć dlatego znalazła zastosowanie w leczeniu choroby Alzhaimera, zaników pamięci oraz zaburzeń natury neurologicznej,
- Lepsze wchłanianie choliny zapewniają : kwas foliowy, witamina A, inozytol, kompleks witamin B oraz witamina B12,
- Cholinę powinno się zawsze przyjmować razem z wapniem, gdyż zwiększa ona poziom fosforu w organizmie,
- Brak choliny może spowodować, że już w okolicach czterdziestego roku życia rozpocznie się typowo starczy rozkład psychiczny objawiający się niezdolnością do koncentracji oraz zanikami pamięci.