Biotyna - przydatne informacje i ciekawostki
Biotyna, inaczej witamina H lub witamina B7 jest heterocyklicznym związkiem chemicznym. Zalicza się do grupy witamin rozpuszczalnych w wodzie. Jej nadmiar nie ulega magazynowaniu w organizmie. Termiczna obróbka produktów, w których składzie się znajduje się powoduje jej ubytku.
Funkcje witaminy H
Witamina B7 jest składnikiem niezbędnym do funkcjonowania organizmów żywych. Występuje zarówno u zwierząt jak i u roślin. W ludzkim ustroju pełni następujące funkcje:
- Uczestniczy w syntezie kwasów tłuszczowych oraz białek,
- Bierze udział w metabolizmie tłuszczów oraz węglowodanów,
- Działa stabilizująco na poziom glukozy we krwi,
- Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego,
- Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie gruczołów potowych,
- Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie szpiku,
- Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie erytrocytów,
- Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie jąder,
- Działa pobudzająco na procesy przemiany glukozy wytwarzanej w wątrobie,
- Zapewnia prawidłowy stan skóry oraz włosów,
- Zapewnia prawidłowy rozwój umysłowy oraz fizyczny,
- Działa łagodząco w stanach niedoboru kwasu pantotenowego oraz cynku,
- Bierze udział w cyklu kwasu cytrynowego,
- Wspomaga funkcjonowanie tarczycy,
- Wspomaga przemiany dwutlenku węgla,
- Bierze udział w przemianie protrombiny, która jest niezbędna w procesach krzepnięcia krwi.
Niedobór biotyny
Jest to witamina, która dość powszechnie występuje w rozmaitych produktach pochodzenia zarówno zwierzęcego jak i roślinnego.
Dodatkowo jest syntezowana przez mikroflorę jelitową. Wszystko to sprawia, że jej niedobory obserwujemy bardzo rzadko. Awitaminoza może pojawić się w przypadku stosowania antybiotyków hamujących rozwój bakterii odpowiedzialnych za produkcję biotyny (głównie sulfonamidów oraz oksytetracyklin).
Pośród objawów niedoboru tego składnika wyróżniamy:
- Zanik apetytu,
- Znużenie,
- Senność,
- Stany depresyjne,
- Bóle mięśniowe,
- Nudności,
- Zmiany w obrębie skóry,
- Anemia,
- Siateczkowate rozszerzenie naczyń,
- Zapalenie spojówek,
- Podwyższenie poziomu cholesterolu we krwi,
- Wypadanie włosów,
- Przetłuszczanie się włosów,
- Pogłębiające się odbarwienie skóry oraz włosów,
- Złuszczanie się skóry w obrębie twarzy oraz czaszki (u dzieci),
- Powiększona wątroba,
- Zmiany zapalne jelit.
Zapotrzebowanie na witaminę H
Dzieci
| Wiek | Zalecana dzienna dawka |
| 1-3 lat | 8 µg/dobę |
| 4-8 lat | 12 µg/dobę |
| 9-13 lat | 20 µg/dobę |
Dziewczęta/ kobiety
| Wiek | Zalecana dzienna dawka |
| 14-18 lat | 25 µg/dobę |
| 19-70 lat | 30 µg/dobę |
| Powyżej 70 lat | 30 µg/dobę |
| Kobieta w ciąży | 30 µg/dobę |
| Kobieta karmiąca piersią | 35 µg/dobę |
Chłopcy/ mężczyźni
| Wiek | Zalecana dzienna dawka |
| 14-18 lat | 25 µg/dobę |
| 19-70 lat | 30 µg/dobę |
| Powyżej 70 lat | 30 µg/dobę |
Przedawkowanie witaminy B7
Biotyna należy do grupy witamin rozpuszczalnych w wodzie co sprawia, że jej nadmiar jest wydalany wraz z moczem oraz potem. Do tej pory nie stwierdzono toksyczności nadmiaru tego składnika u człowieka. Objawy jej nadmiaru podawane są na podstawie badań laboratoryjnych prowadzonych na szczurach.
- Nudności,
- Wymioty,
- Bóle brzucha,
- Niekiedy biegunki,
- Pogorszenie samopoczucia,
- Obserwacja ciężarnych szczurów, którym podawano zwiększone dawki tego składnika ukazała zaburzenia w wytwarzaniu estrogenu, a nawet resorpcję płodu.
Występowanie w pożywieniu
Wśród bogatych źródeł witaminy B7 wymienia się:
- Wątróbkę,
- Mąkę sojową,
- Orzechy włoskie,
- Żółtko jaja,
- Orzechy ziemne,
- Szynka,
- Kraby,
- Pomidory,
- Marchew,
- Chudy ser,
- Migdały,
- Sardynki,
- Szpinak,
- Mąka pełnoziarnista,
- Grzyby,
- Naturalny ryż,
- Warzywa i owoce oraz mleko zawierają niewielką ilość tego składnika.
Ciekawostki
W surowych jajach znajduje się awidyna. Powoduje ona trwałe wiązanie biotyny i uniemożliwia jej wchłanianie przez organizm. Osoby spożywające jajka bez obróbki cieplnej częściej zapadają na awitaminozę. Gotowanie powoduje denaturację awidyny, dzięki czemu biotyna jest w pełni przyswajana.